Wat is stress en hoe kan ik stress verminderen?

Wat is stress en hoe kun je stress verminderen?

Hoe kan mindfulness jou helpen?


Lees meer

Kan je negatieve gedachten veranderen in positieve?


Lees meer

Onderzoek naar stress en coping


1) Demers, N. E., & Bayne, C. J. (1997). The immediate effects of stress on hormones and plasma lysozyme in rainbow trout. Developmental & Comparative Immunology, 21(4), 363-373.


2) Vrijkotte, T. G., Van Doornen, L. J., & De Geus, E. J. (2000). Effects of work stress on ambulatory blood pressure, heart rate, and heart rate variability. Hypertension, 35(4), 880-886.


3) Mizoguchi, K., Shoji, H., Ikeda, R., Tanaka, Y., & Tabira, T. (2008). Persistent depressive state after chronic stress in rats is accompanied by HPA axis dysregulation and reduced prefrontal dopaminergic neurotransmission. Pharmacology Biochemistry and Behavior, 91(1), 170-175.


4) Decety, J., & Grèzes, J. (2006). The power of simulation: imagining one's own and other's behavior. Brain research, 1079(1), 4-14.


5) Salmon, P. (2001). Effects of physical exercise on anxiety, depression, and sensitivity to stress: a unifying theory. Clinical psychology review, 21(1), 33-61.


6) Shapiro, S. L., Carlson, L. E., Astin, J. A., & Freedman, B. (2006). Mechanisms of mindfulness. Journal of clinical psychology, 62(3), 373-386.


Stress, door de Wereld Gezondheidsorganisatie wordt het ook wel een epidemie van de 21e eeuw genoemd. Veel mensen lijken er last van te hebben. Maar wat is het nu precies? En vooral, ik hoor je denken, wat kun je eraan doen? Ik zal het uitleggen!


Wat is stress?

Het is belangrijk om te weten dat stress ontstaat als je wilt dat dingen anders zijn dan dat ze zijn. Evolutionair gezien is een stressreactie heel nuttig: als je in een gevaarlijke en levensbedreigende positie zit, maakt jouw lichaam zich klaar om te vechten of te vluchten. De stoffen adrenaline en cortisol komen vrij en zorgen voor een verhoogd hartritme, snellere ademhaling en hogerebloeddruk.

In de 21e eeuw is een stressreactie (vaak) helemaal niet nuttig: er zijn niet meer zoveel levensbedreigende situaties. Werkdruk, een drukke agenda en stressvolle leefomgevingen of gebeurtenissen kunnen echter ook voor stress zorgen. 


Een beetje stress kan fijn zijn; het zorgt ervoor dat je kunt presteren onder druk, die ene sportwedstrijd wint of dat jouw sollicitatiegesprek goed gaat.

Teveel stress levert vaak problemen op; ons lichaam is niet gebouwd voor chronische stress. Je kunt dan fysieke klachten krijgen zoals buikpijn, hoofdpijn en misselijkheid. Ook kun je mentale klachten krijgen zoals depressieve klachten, angsten en piekeren. 


Hoe kan je stress verminderen?

Het is belangrijk dat je eerst achterhaalt wat jou stress oplevert. Is het een te drukke agenda? Geen leuke collega's? Langdurige ruzies of andere problemen in de privéomgeving? Ga na of je hieraan iets wilt en vooral aan kàn veranderen? In dat geval, verander het!


Maar vaak kunnen we er niks aan veranderen. Dan is het van belang dat je omgaat met het onrustige gevoel van stress op een manier dat helpend is.


Hoe ga jij om met stress? Herken jij je hierin?

  • Ik zoek vaak afleiding in: social media, tv kijken, uitgaan, youtube.
  • Ik ben iemand die veel piekert en fantaseert over alle worst-case scenario’s
  • Ik ben ontevreden over mezelf en merk dat ik mezelf veroordeel.
  • Ik drink (nog) meer alcohol dan normaal, of gebruik rustgevende en of geestverruimende middelen. 
  • Ik vermijd moeilijke situaties en ga conflicten uit de weg. 
  • Ik doe alsof het probleem niet bestaat en steek mijn kop in het zand
  • Ik zoek de grenzen graag op en verlies me in heftige ervaringen zoals gokken, hard rijden en ander risicovol gedrag.
  • Ik zeg vaak tegen anderen en mezelf dat mijn problemen allemaal niet zo erg zijn, en maak er grappen over.


Met bovenstaande methoden proberen we van de stress af te komen. En dat lijkt op de korte termijn te helpen! Maar op de lange termijn kost het vaak veel energie en komt het nare gevoel terug of brengt het ons dieper in de problemen. Geldt dat ook voor jou?


Het is als een muggenbult: Als je krabt gaat de jeuk tijdelijk weg, maar komt daarna juist sterker terug. Het is soms verstandiger om op andere manieren verlichting te zoeken. Zo is het ook met stress. 



Hoe kan je dan omgaan met stress?

Je kunt omgaan met stress op een manier die op de lange termijn minder energie kost en je beter helpt om stress te verminderen. Zo houdt je energie over voor de dingen die jij belangrijk vindt. Dit is de kern van positieve psychologie.


Het belangrijkste inzicht is dat het weg bewegen van de lastige ervaringen je vaak niet helpt richting een waardevol leven. Wat je kan helpen is om je te openen voor de stress en ongemak.

In opdracht voor SeeTrue Online BV heb ik daar een animatie van gemaakt.




 Mindfulness en zelfcompassie kunnen je hier in ondersteunen.


Als jij je kunt openen voor lastige emoties, gedachten en lichamelijke ervaringen (die vaak aanwezig zijn bij stress) geeft dit je keuzevrijheid in je reactie. In plaats van te gaan piekeren of afleiding te zoeken kun je bijvoorbeeld steun vragen aan je naasten of rust nemen. Dit helpt je om beter voor jezelf te zorgen en zo ook een veilige plek te creëren voor jezelf waarin je je mag zijn wie je bent.


Take home message

Stress, emoties en gedachten zijn onvermijdelijk. Ze zijn inherent aan het leven. De volgende keer dat je merkt dat je ertegen aan het vechten bent helpt het misschien om een stapje terug te doen en er met je aandacht bij te blijven. Niet omdat dat leuk is maar omdat je je opent voor dat wat er toch al is en zo het beste voor jezelf zorgt. Wees niet te hard voor jezelf als je merkt dat je toch weer een half uur aan het piekeren bent. Het is een automatische reactie om via gedachtes naar oplossingen te zoeken, dat is waar jouw hoofd het beste in is! Het is alleen niet altijd even behulpzaam.


Tip

Mindfulness en zelfcompassie zijn vaardigheden die je kunt oefenen. Ik zou ook zeker aanraden om ermee aan de slag te gaan. Zo bestaan er talloze apps, gratis oefeningen op internet. Persoonlijk raad ik je aan om een 8 weekse mindfulness training te volgen bij jou in de buurt. Ik bied mindfulness trainingen aan in Nijmegen. Hier leer je de ins and outs rondom mindfulness en hoe je kunt omgaan met obstakels (zoals onrust, gedachten, stress etc). Ook wordt er expliciet aandacht besteed aan de integratie van mindfulness in je dagelijkse leven.